تهویه سالن مرغداری در فصول گرم سال

تهویه سالن مرغداری در فصول گرم سال

استرس گرمایی یک معضل بزرگ در پرورش صنعتی طیور است. استرس گرمایی باعث افزایش چشمگیر تلفات و کاهش وزن طی فصول گرم سال می شود. همچنین دمای بالای سالن مرغداری می تواند به کاهش اشتها و به دنبال آن کاهش وزن و عملکرد گله بیانجامد. طیور حیوانات خون گرمی هستند و به طور طبیعی دمای بدن آن ها 41 درجه ی سانتی گراد می باشد. چنانکه دمای بدن مرغ 4 درجه بیشتر از 41 درجه ی سانتی گراد باشد، پرنده خواهد مرد. گله با افزایش دما محیطی، یکسری رفتار های طبیعی جهت کاهش دمای بدن، از خود بروز خواهد داد. لح لح زدن (panting)، کاهش اشتها، افزایش مصرف آب، نشستن در کنار دیوار و تجهیزات فلزی در سالن و نگه داشتن بال ها با فاصله از بدن، علایم استرس گرمایی در گله هستند.

راهکار های مدیریتی متنوعی برای پیشگیری از استرس گرمایی و خنک سازی سالن مرغداری وجود دارد. بهترین راهکار تهویه ی مناسب هوای سالن است. در طول سال تهویه ی معمول هوای مرغداری برای خارج کردن گاز های مضر از سالن و گرمای اضافی به کار می رود اما با شروع فصل گرما نیاز به سیستم تهویه ی مخصوص برای افزایش سرعت حرکت هوا در سالن و سرمایش تبخیری نیاز است. هدف از تهویه ی هوا در فصول گرم عبارت است از:

1. کاهش دمای سالن با افزایش تبادل هوا
2. ایجاد احساس خنکی در گله با افزایش جریان هوا (windchill effect)
3. کاهش دمای سالن پرورشی با استفاده از سیستم های سرمایشی تبخیری

دفع گرما با افزایش جریان هوا

فعالیت گله و گرمای به وجود آمده در اثر تابش نور خورشید به سقف و دیوار های سالن به تدریج دمای سالن مرغداری را افزایش می دهد. برای پیشگیری از بروز استرس گرمایی می بایست گرمای اضافی از سالن خارج شود. این وظیفه بر عهده ی سیستم های تهویه ی سالن است. در تهویه ی معمول مرغداری، از فن های بزرگ برای انتقال هوای تازه به سالن مرغداری استفاده می شود. فن ها بر اساس ترموستات شروع به کار می کند تا دما را در یک بازه ی مشخص ثابت نگه دارد. این روش برای کنترل دقیق دمای مرغداری به خصوص در روز های اول پرورش گله ی گوشتی مفید است. هوا تمایل دارد از محل کم فشار به محل پرفشار جریان یابد. تهویه ی هوای سالن های مرغداری عموما بر اساس ایجاد فشار منفی است. به طوری که کار کرد فن ها هوای گرم داخل سالن مرغداری را خارج می کند و فشار منفی ایجاد می کند. به دنبال ایجاد فشار منفی هوای خنک بیرون به داخل سالن مرغداری جریان می یابد.

سیستم های سرمایشی تبخیری سالن مرغداری

بدون سیستم های سرمایشی هوای داخل سالن مرغداری همیشه گرم تر از هوای بیرون سالن خواهد بود. این یک اصل شناخته شده است که آب هنگام تبخیر گرما را از محیط جذب می کند و دما را کاهش می دهد. سیستم های سرمایشی پد کولینگ و مه پاش ها دقیقا با همین ساز و کار دمای سالن مرغداری را کاهش می دهند. تفاوت این دو روش خنک سازی، طریقه ی تماس آب با هوای سالن مرغداری است. سیستم پدکولینگ از قدرت فن های تهویه ی تونلی استفاده می کند تا هوا را از طریق پد های سلولزی مرطوب به داخل سالن بکشاند. زمان عبور جریان هوا از پد های سلولزی تبخیر آب، دمای هوای ورودی به سالن را کاهش می دهد. در سیستم مه پاش، قطرات ریز آب مستقیما به هوا اسپری می شود. به این ترتیب قطرات ریز آب در هوای داخل سالن مرغداری معلق می شود و با تبخیر شدن دمای محیط را کاهش می دهد. مطالعات نشان داده است که دمای آب تبخیری تاثیر بسیار کمی در میزان گرمایی که از محیط جذب می شود، دارد. بنابراین نیاز به تجهیزات خاصی برای افزایش یا کاهش دمای آب مورد استفاده در سیستم سرمایشی نیست.

ایجاد جریان هوا

دمایی که گله احساس می کند بستگی به دمای مطلق سالن(دمایی که دماسنج نشان می دهد)، رطوبت و سرعت جریان هوا دارد. هرچه سرعت جریان هوا بیشتر باشد گله بیشتر احساس خنکی خواهد کرد. تهویه ی تونلی در طول فصول گرم سال مورد استفاده قرار می گیرد و فن ها، ورودی های هوا و کنترل های مخصوص  خود را دارد. از جمله اهداف این نوع تهویه، ایجاد جریان هوا می باشد. میزان جا به جایی هوا در تهویه ی تونلی بیشتر از جا به جایی هوا در تهویه ی معمول است. در این نوع تهویه ورودی هوا در یک سر سالن و خروجی آن از طریق فن های بزرگی که در انتهای سالن قرار گرفته است. برای عملکرد درست تهویه ی تونلی می بایست همه ی پنجره های اینلت بسته و همه ی ورودی ها به غیر از ورودی های هوای تهویه ی تونلی نسبت به ورود هوا عایق شوند. علاوه بر این برای افزایش جریان هوا در سالن می توان از پرده یا بافل استفاده کرد. عموما فاصله ی بافل ها ازهم بر اساس نوع سالن مرغداری تنظیم می گردد تا بیشترین جریان هوا را در سالن ایجاد کند. بر اساس توصیه ی کتاب راهنمای پرورش اولین بافل بلافاصله بعد از سیستم پدکولینگ و بقیه با فاصله ی 8 الی 10 متر از هم به طوری که حداقل 2 متر از سطح بستر فاصله داشته باشد، در سالن نصب می گردند. استفاده از بافل به خصوص در مناطق بسیار مرطوب که امکان استفاده از سیستم سرمایشی تبخیری نیست، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

برای اطلاعات بیشتر از روشهای مدیریت سالن مرغداری در زمان استرس گرمایی، مقاله مربوطه را از بخش مقالات سایت مرغ نمونه مطالعه فرمایید .