کانیبالیسم یا هم نوع خواری یک نوع اختلال رفتاری در طیور است. این اختلال رفتاری زمانی رخ می دهد که گله به علت ضعف مدیریت تحت فشار و استرس قرار گیرد. هنگامی که یک پرنده دچار استرس می شود، شروع به نوک زدن و کندن پر های بدن خود و دیگران می کند. وجود زخم و خون بر روی بدن اعضا گله رفتار کانیبالیسم را تشدید کرده و می تواند به تلفات و حذف لاشه در کشتارگاه بیانجامد. مشاهده ی پرندگانی که قسمتی از پر های بدن خود را از دست داده اند، می تواند نشانه ای از شروع کانیبالیسم در گله باشد. وجود جراحات و خون مردگی بر روی پوست مرغ توجه سایر اعضا گله را جلب خواهد کرد. نوک زدن مداوم جوجه ها به یکدیگر باعث وخیم شدن زخم ها می شود. پرندگان مبتلا ضعیف اند و در اثر از دست دادن خون رنگ پریده هستند. با پیشرفت این وضعیت شاهد کاهش رشد و افزایش تلفات در گله خواهیم بود. علاوه بر این به علت جراحات وارده حذف لاشه در کشتارگاه محتمل است.
کانیبالیسم یک عامل عفونی مثل باکتری یا ویروس ندارد و نوعی اختلال رفتاری در طیور است که طی آن پرندگان به یکدیگر آسیب می رسانند. کانیبالیسم می تواند با کندن پر های یک ناحیه از بدن شروع شود و به تدریج منجر به زخمی شدن تعداد قابل توجهی از پرندگان گله شود. این عارضه درمان مشخصی ندارد و می بایست دلیل بروز این رفتار در سالن شناسایی و حذف شود. در ادامه به برخی از شایع ترین دلایل بروز کانیبالیسم در گله های گوشتی می پردازیم:
- تراکم بالا گله: در گله های گوشتی تراکم بالای مشکلات متعددی ایجاد کند. در سالن مرغداری، پرندگان باید فضای کافی برای فعالیت داشته باشند. هر چه تراکم گله بیشتر باشد پرندگان برخورد بیشتری باهم خواهند داشت و در اثر نزاع می توانند زخمی شوند. حالت قرمزی و زخم پوست برای سایر پرندگان جذاب است و رفتار کانیبالیسم را در گله تشدید خواهد کرد.
- دمای بالا: گله ای که مدام در معرض دمای بالا قرار می گیرد می تواند رفتار کانیبالیسم را بروز دهد. دمای سالن مرغداری باید به گونه ای تنظیم شود که گله در آسایش باشد. برای ثبت دمای سالن، دماسنج باید در ارتفاع هم سطح گله قرار گیرد. توجه داشته باشید که دما و رطوبت بر اساس کتاب راهنمای پرورش هر نژاد و نظر متخصصان تنظیم شود.
- روشنایی زیاد سالن: شدت نور زیاد سالن و یا طول دوره ی روشنایی بالا می تواند رفتار های پرخاشگرانه را در گله افزایش دهد. به دنبال آن شاهد گسترش کانیبالیسم خواهیم بود. برنامه ی نوری هر سالن بر اساس نیاز های آن متفاوت است اما باید یک دوره ی تاریکی برای استراحت و آسایش پرنده در نظر گرفته شود. استفاده از لامپ های فلورسنت فشرده به علت ناپیوسته بودن نور آن ها توصیه نمی شود زیرا این حالت برای پرندگان قابل درک است و از نظر آن ها لامپ مدام سوسو می زند. این عامل خود با افزایش استرس می تواند باعث بروز کانیبالیسم در گله شود. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله ی مرور کلی بر برنامه ی نوری سالن های پرورش مرغ گوشتی و اهمیت آن را از سایت مرغ نمونه مطالعه فرمایید.
- عدم تعادل جیره ی دان مصرفی: جیره ای که انرژی بیش از حد داشته باشد می تواند رفتار های پرخاشگرانه را در سطح گله افزایش دهد. کمبود مواد مغذی در جیره به خصوص آمینواسید متیونین محرک رفتار کندن پرها است. به دنبال هر یک از این موارد می تواند منجربه بروز رفتار کانیبالیسم در گله شود. برای جلوگیری از بروز رفتار کانیبالیسم، مطمئن شوید که یک رژیم غذایی متعادل متناسب با سن و نژاد جوجه در اختیار گله قرار می گیرد.
- عدم یکنواختی گله: به دلایل مختلفی یکنواختی گله به هم می خورد و برخی از جوجه ها به وزن مورد نظر نمی رسند. جوجه هایی که جثه ی کوچکتری دارند ممکن است زیر دست و پای بقیه اعضا گله بمانند و زخمی شوند. این جوجه ها در معرض رفتار پرخاشگرنه قرار گرفته و می توانند کانیبالیسم را در گله آغاز کنند. برای پیشگیری عواملی که باعث به هم خوردن یکنواختی گله می شود را شناسایی کنید. حدالامکان پرندگانی که نسبت به بقیه ضعیف هستند و جثه ی کوچکتری دارند را شناسایی و از سایر گله جدا کنید.
- تعداد کم دانخوری و آبخوری: نبود تعداد کافی دانخوری و آبخوری یکی از اصلی ترین علل بروز رفتار کانیبالیسم در گله است. به این ترتیب جوجه ها اطراف دانخوری و آبخوری تجمع کرده و بر سر رسیدن به آن باهم نزاع می کنند. رفتار های پرخاشگرانه پرندگان باهم باعث زخمی شدن تعدادی از آن ها و شروع رفتار کانیبالیسم می شود. جهت پیشگیری از دسترسی کافی تمام گله به آب و دان مطمئن شوید. در صورت لزوم آبخوری و یا دانخوری های اضافی علاوه بر سیستم های اتوماتیک در سالن تعبیه کنید.
- خارج نکردن تلفات از سالن: پرندگان به طور غریزی به لاشه های بی جان نوک می زنند. این رفتار به تدریج باعث بروز کانیبالیسم در گله می شود. علاوه بر این خارج نکردن به موقع لاشه ها باعث افزایش بار میکروبی سالن می شود و می تواند بیماری هایی مثل بوتولیسم در پرندگان ایجاد می شود.
عوامل زمینه ساز رفتار کانیبالیسم محدود به موارد بالا نیست. گاها شناسایی دقیق علت به وجود آمدن این رفتار در گله دشوار است. به طور کلی می توان گفت هر عاملی که آسایش و رفاه پرندگان را به هم بریزد و استرس ایجاد کند می تواند زمینه ساز بروز کانیبالیسم در گله باشد. با مشاهده ی اولین نشانه ها باید سریعا اقدامات لازم صورت گیرد زیرا اگر این رفتار در تعداد بالایی از اعضا گله رواج یابد، خسارات قابل توجهی به بار می آورد.
دیدگاه خود را بنویسید