استرس گرمایی یک معضل همیشگی برای پرورش دهندگان جوجه های گوشتی در فصول گرم سال بوده است. جوجه های گوشتی نسبت به تغییرات دما بسیار حساس هستند و دمای بالای سالن پرورشی می تواند طیف وسیعی از مشکلات فیزیولوژیکی و رفتاری در گله ایجاد کند که خسارات اقتصادی قابل توجهی به دنبال خواهد داشت. استرس گرمایی می تواند در تمام سنین و در همه انواع طیور رخ دهد. دمای محیط بالای 30 درجه سانتیگراد برای ایجاد تنش گرمایی در طیور کافی در نظر گرفته می شود. زمانی که گرمای زیاد با رطوبت بالا همراه باشد، شرایط وخیم تر خواهد شد.

مدیریت سالن مرغداری در زمان استرس گرمایی

پرندگان فاقد غدد عرق هستند تا به کمک آن دمای بدن خود را کاهش دهند. با افزایش دما، پرندگان تنفس با دهان باز و نفس نفس زدن سریع(لح لح زدن) را شروع می کنند. نفس نفس زدن پرندگان را خسته می کند و باعث به هم خوردن تعادل الکترولیت های بدن می شود. با ادامه ی این روند شاهد کاهش کیفیت گوشت، کاهش سرعت رشد و افزایش تلفات در گله خواهیم شد. سعی کنید کارکنان سالن پرورشی را برای تشخیص سریع علایم استرس گرمایی آموزش دهید تا اقدامات لازم در اسرع وقت انجام شود. با دیدن علایم زیر می توان به استرس گرمایی مشکوک شد:

  • افزایش مصرف آب
  • کاهش مصرف خوراک
  • نفس نفس زدن سریعتر از حد معمول
  • تغییر رنگ پوست
  • افزایش مرگ و میر، اغلب به دلیل نارسایی قلبی تنفسی

برای جلوگیری از بروز استرس گرمایی در سالن و کاهش خسارت های ناشی از آن می بایست پیش از شروع فصل گرما اقدام کرد. بهتر است گزارشی از مقادیر طبیعی میزان آب و دان مصرفی برای گله ی خود داشته باشید تا در فصول گرما میزان مصرف آب و دان را با گزارش های قبلی مقایسه و هر گونه افزایش یا کاهش را در اسرع وقت شناسایی کنید. برای کنترل و پیشگیری از استرس گرمایی به موارد زیر توجه کنید:

مدیریت تهویه هوا

عملکرد سیستم تهویه در فصول گرم سال از اهمیت بالایی برخوردار است. تهویه گرما و رطوبت اضافی را از سالن خارج می کند. همچنین با جریان هوا پرندگان احساس گرمای کمتری می کنند. پس قبل از شروع فصل گرما از کارکرد مناسب فن های تهویه اطمینان حاصل کنید و در صورت لزوم فن های مکمل را به سالن اضافه کنید.

تراکم گله را تنظیم کنید

پرندگان در شرایط استرس گرمایی به فضای بیشتری نیاز دارند. هر جوجه مقداری گرمای اضافی را از بدن خود دفع می کند. هرچه تراکم گله بیشتر باشد دمای داخل سالن بالاتر خواهد بود بنابراین مدیریت دمای داخل سالن دشوار خواهد شد. به همین دلیل بهتر است تراکم گله را در ماه های گرم سال کاهش دهید.

حرکت پرنده را به حداقل برسانید

پرندگان باید در ساعات گرم روز در آرامش باشند و حرکت اضافی نداشته باشند. هر چه پرندگان در سالن پر جنب و جوش تر باشند احساس گرمای بیشتری خواهند کرد بنابراین بهتر است فعالیت هایی مثل گشت زنی داخل سالن و یا جا به جایی بستر که جوجه ها را وادار به فرار می کند را به تاخیر بیندازید.

تغییر زمان مصرف دان

مصرف دان باعث افزایش متابولیسم بدن به دلیل هضم غذا می شود. با افزایش متابولیسم دمای بدن پرنده بالا می روند و به این ترتیب گله مستعد استرس گرمایی می شود. از دادن دان در ساعات گرم روز حدالامکان اجتناب کنید. با تغییر برنامه ی نوری در فصول گرم سال تا حد زیادی می توان از بروز علایم استرس گرمایی پیشگیری کرد. هنگامی که احساس می کنید گله یتان در معرض استرس گرمایی قرار دارد با گروه پشتیبانی مرغ نمونه مشورت کنید تا با تنظیم برنامه ی نوری و ارائه ی راهکار های متناسب با شرایط واحد پرورشی شما از بروز علایم استرس گرمایی و افزایش تلفات جلوگیری شود.

آب آشامیدنی

آب با دمای بالای 30 درجه سانتیگراد برای مصرف پرندگان مناسب نیست. مصرف آب خنک می تواند به کاهش دمای بدن پرنده کمک کند. دمای آب آشامیدنی عموما تحت تاثیر دمای سالن پرورشی است. برای اطلاع بیشتر از عواملی که بر دمای آب آشامیدنی سالن مرغداری تاثیر می گذارد،  توصیه می شود که مقاله ی کنترل دما و کیفیت آب در سالن های مرغداری را مطالعه فرمایید.

مصرف آب گله در شرایط استرس گرمایی می تواند 2 تا 4 برابر افزایش یابد. در فصول گرم سال اطمینان حاصل کنید که آبخوری ها به درستی کار می کنند و پرندگان دسترسی کافی به آن ها را دارند زیرا در غیر این صورت، تلفات افزایش خواهد داشت.

ترکیبات محلول در آب آشامیدنی

در شرایطی که دمای هوا بالاست و گله مستعد استرس گرمایی است می توان با نظر متخصصین از افزودنی های محلول در آب استفاده کرد. از این رو هر زمانی که متوجه علایم استرس گرمایی در گله ی خود بودید حتما به گروه پشتیبانی مرغ نمونه اطلاع دهید تا محلول مناسب را برای بهبود شرایط گله انتخاب و به شما توصیه کنند.